Papanikolau testiranje podrazumeva uzimanje brisa sa površine grlića materice i iz kanala grlića materice. Na taj način se dobija uzorak ćelija koje se analiziraju, nakon specijalnog bojenja, pod mikroskopom. Osnovna svrha Papanikolau brisa je rano postavljanje dijagnoze promena koje mogu dovesti do razvoja raka grlića materice. Stoga se ova vrsta testa koristi kao skrining metoda, danas u svim razvijenijim zemljama sveta kao organizovana i obavezna akcija kojoj se podvrgavaju sve žene u reproduktivnoj dobi, a najčešće izmedju 25 i 60 godine života. Preporuka Svetske Zdravstvene Organizacije je da se Papanikolau testiranje provodi najmanje jednom u tri godine u okviru organizovanih skrining programa, odnosno redovno kontrolisanje žena kod ginekologa, kao individualna preporuka, kada se Papa bris uzima jednom u godinu dana, tokom ginekološkog pregleda. Žene bi trebalo da se podvrgnu ovom testiranju najkasnije tri godine nakon stupanja u seksualne odnose. Nakon navršene tridesete godine života, preporučuje se i testiranje na prisustvo HPV (Humani Papiloma Virusi) u kombinaciji sa Papanikolau brisom, a prema preporuci ginekologa i u zavisnosti od nalaza testiranja.
Papa nalazi koji se smatraju urednim su svrstani prema staroj klasifikaciji kao I i II grupa, odnsosno prema novoj Bethesda klasifikaciji se označavaju jednim imenom, NILM (negativan nalaz na intraepitelno oštećenje). Papa III gupa odgovara oštećenjima epitela niskog stepena ili L-SIL promenama prema novoj klasifikaciji, a IV grupa promenama težeg stepena ili H-SIL promenama. Sve do sada navedene promene u epitelu grlića materice prema nalazima Papa brisa odgovaraju premalignim promenama i ne spadaju u rak grlića materice. V grupa Papa obično ukazuje na postojanje raka grlića materice i prema novoj klasifikaciji se označavaju kao promene koje odgovaraju karcinomu. Definitivna dijagnoza navedenih promena se postavlja isključivo patohistološkim pregledom dobijenog uzorka tkiva grlića materice biopsijom i endocervikalnom kiretažom (ECC, kiretaža kanala grlića materice).
Bris za testiranje po Papanikolau se uzima u toku ginekološkog pregleda pod spekulima (vaginalna kašika), na ginekološkom stolu, upotrebom štapića sa vatom ili posebnom špatulom (drveni štapić specifičnog oblika) i upotrebom četkice. Uzorak ćelija se razmazuje na staklenu pločicu koja se potom farba prema specijalnom postupku koji je kreirao Papnikolau, a zatim se obojeni razmaz posmatra pod mikroskopom.
Opisana metoda uzimanja brisa je potpuno bezbolna za pacijentkinju.
Autor teksta:
Prim.dr sci med. Dejan Ninčić
specijalista ginekologije i akušerstva
Poliklinika Eurolab Novi Sad